فرهنگ- خدیجه زمانیان: سال گذشته برای اولین بار یک روزنامه‌نگار و مستندنویس، برنده شد و جایزه نوبل ادبی 2015 را به خانه برد. سوتلانا الکسیویچ، روزنامه‌نگار و نویسنده 67 ساله که برای نگارش کتاب‌های مستند در قالب مصاحبه‌ شهرت دارد و نامش بیش از هر نویسنده دیگری در صدر پیش‌بینی‌های جایزه نوبل ادبیات بود، سرانجام نام خود را به‌ عنوان چهاردهمین بانوی برنده این جایزه معتبر ثبت کرد.

اما امسال هاروکی موراکامی، ‌نویسنده سرشناس ژاپنی، بیشترین شانس دریافت این جایزه را دارد. او سال قبل به عنوان گزینه دوم گرفتن نوبل بعد از سوتلانا الکسیویچ قرار گرفته بود.

پس از موراکامی، جایگاه دوم گمانی زنی‌ها به شاعر مشهور جهان عرب که اصلیتی سوری دارد یعنی علی احمد سعید (آدونیس) اختصاص یافته است و بسیاری از او به عنوان برنده نوبل ادبی 2016 نام می‌برند؛ مخصوصاً که چند سالی است که این جایزه به یک شاعر اهدا نشده است.

نکته جالب در اهدای جایزه نوبل ادبیات این است که به‌طور معمول در 30 سال اخیر تنها در 6 سال این جای زه به شاعران رسیده است و در 24 سال دیگر همیشه داستان‌نویسان بخت به‌دست‌آوردن این جایزه معتبر را داشته‌اند. هرچند که تقریباً تمامی‌داستان‌نویسان برنده جایزه نوبل دستی هم در سرودن شعر داشته‌اند اما باید دقت کرد که اهدای جایزه نوبل به سبب تلاش آنها در تولید آثار ادبی داستانی است. مثلاً شاید کمتر کسی بداند که دوریس لسینگ، نوبلیست سال 2007، شعر هم می‌سروده است.

اما در کنار این 2 چهره سرشناس ادبیات جهان، این روزها نام‌ افراد دیگری هم برای دریافت جایزه نوبل زمزمه می‌شود. نگوگی وا تیونگو، نویسنده مشهور کنیایی، یکی از همین افراد است. او که در سال 1938 به دنیا آمده، سال قبل هم جزو فهرست بخت‌های اصلی دریافت جایزه نوبل بود. 

نویسندگان مشهوری از آمریکا هم هستند که منتقدان از شانس آنها برای دریافت نوبل ادبیات 2016 سخن به میان آورده‌اند. از جمله فیلیپ راث 83 ساله که در ایران هم به دلیل چاپ و ترجمه متعدد آثارش نامی‌ آشنا برای مخاطبان ایرانی دارد.

دان دلیلو نویسنده آمریکایی؛ جویس کارول اوتس بانوی اول داستان‌نویسی آمریکا؛ سلمان رشدی نویسنده مرتد ساکن انگلستان؛ اسماعیل کاداره نویسنده آلبانیایی؛ داوید گروسمن نویسنده ساکن سرزمین‌های اشغالی که بارها ضد سیاست‌های رژیم صهیونیستی گفت‌وگو کرده است؛ و همچنین میلان کوندرای 87 ساله که مدت‌هاست طرفدارانش منتظر اعلام نام او به عنوان برنده جایزه نوبل ادبی هستند به عنوان بخت‌های بعدی نوبل امسال از آنها یاد می‌شود. باید دید کارنامه امسال نوبل با نام چه نویسنده‌ای تکمیل می‌شود.